Στα όρια της κατάρρευσης τα Ασφαλιστικά Ταμεία

Υπό κατάρρευση βρίσκονται τα ασφαλιστικά ταμεία της χώρας, με τα έσοδά τους να μειώνονται διαρκώς και τις οφειλές να αυξάνονται. Οι εργαζόμενοι καταγγέλλουν ότι τα κυβερνητικά μέτρα απειλούν τη βιωσιμότητα των Ταμείων, η εκτόξευση της ανεργίας τα επιβαρύνει κατά 7 δισ. ευρώ, ενώ η Eurostat προχωρά σε δυσοίωνες προβλέψεις για διεύρυνση της «μαύρης τρύπας» τους. Από την πλευρά της, η κυβέρνηση προειδοποιεί με μηνύσεις, κατασχέσεις και πλειστηριασμούς τις επιχειρήσεις και τους αυτοαπασχολούμενους, που δεν θα ενταχθούν στο νέο διακανονισμό αποπληρωμής των οφειλών προς τα Ταμεία.

Ακόμη και το ζήτημα της καταβολής των συντάξεων βρίσκεται στον αέρα και πλέον η προσοχή στρέφεται στα αποθεματικά των Ταμείων, που παρέμεναν αναξιοποίητα τα προηγούμενα χρόνια. Ωστόσο, εντός του 2010, η περιουσία του ΙΚΑ περιορίστηκε κατά 1 δισ. ευρώ, ενώ και ο ΟΑΕΕ στο τέλος του 2010 διέθετε μόλις 213 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 75 εκατ. ευρώ αφορούν σε 80 ακίνητα ανά την Ελλάδα.
Το μεγαλύτερο ασφαλιστικό ταμείο της χώρας, το ΙΚΑ, βρίσκεται σε τραγική κατάσταση. Το πρώτο δίμηνο του 2011 καταγράφεται καθίζηση εσόδων που ξεπερνά το 16,5%, με την εισφοροδιαφυγή να ανέρχεται στα 3,8-4 δισ. ευρώ ετησίως. Εάν συνεχιστεί η κατάσταση αυτή, εκτιμάται ότι το 2011, η «μαύρη τρύπα» στα οικονομικά του ΙΚΑ θα αγγίζει τα 2,3 δισ ευρώ. Πηγές της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικών Ασφαλίσεων υπολογίζουν ότι - βάσει του παραπάνω σεναρίου – το 2011 θα συγκεντρωθούν περίπου 12,6 δισ. ευρώ, όταν μόνο για την ομαλή καταβολή των συντάξεων απαιτούνται περί τα 11 δισ ευρώ. Ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ Β. Κορκίδης τόνισε πως η δυνατότητα περαιτέρω εκποίησης της κινητής περιουσίας δεν είναι εύκολη, αφού η εκποίηση της κινητής περιουσίας του ΙΚΑ φαίνεται να μην μπορεί να φέρει αποτέλεσμα, λόγω των μεγάλων λογιστικών απωλειών από τις επενδύσεις σε μετοχές, αμοιβαία και ομόλογα.
Από την πλευρά του, ο διοικητής του ΙΚΑ Ροβέρτος Σπυρόπουλος, εστιάζοντας ειδικά στις δυσμενείς επιπτώσεις της αύξησης της ανεργίας, τόνισε πρόσφατα πως στο τρίμηνο Ιανουαρίου-Μαρτίου 2011 τα έσοδα του ΙΚΑ καταγράφουν σε ετήσια βάση μείωση 11%.
Στον ΟΑΕΕ, το δεύτερο σε μέγεθος ταμείο, από τον Αύγουστο του 2009 έως το τέλος του 2010, εξαιτίας των «λουκέτων» στην αγορά αλλά και της εκτόξευσης της ανεργίας, η ακίνητη περιουσία εκτιμάται το 2010 στα 75 εκ. ευρώ από 97,2 εκ. ευρώ το 2009, ενώ η κινητή περιουσία έχει περιοριστεί στα 137,5 εκ. ευρώ το 2010 από 607,8 εκ. ευρώ τον Αύγουστο του 2009. Την ίδια στιγμή, υπολογίζεται ότι 1 στους 4 ασφαλισμένους του ΟΑΕΕ έχει οφειλές από ασφαλιστικές εισφορές. Η εισφοροδιαφυγή φτάνει τα 4 δισ. ευρώ, ενώ η πλειοψηφία των οφειλετών (284.000 από 407.000) οφείλει μικρά ποσά έως 10.000 ευρώ.
Ιδιαίτερα ανησυχητικό, όπως επισημαίνει η ΑΔΕΔΥ σε επιστολή της προς τον υπουργό Οικονομικών, είναι και το πρωτογενές έλλειμμα στο Ταμείο Πρόνοιας των Δημοσίων Υπαλλήλων (που είναι ήδη στα 800 εκ.), στο Μετοχικό (περίπου 150 εκ. για το 2011) αλλά και στο ΤΕΑΔΥ (ήδη 17 εκ.). Ειδικά το Ταμείο Προνοίας Δημοσίων Υπαλλήλων ενδέχεται να οδηγηθεί σε παύση πληρωμών. Εξαιτίας της κακής κατάστασης των οικονομικών του, το Ταμείο έχει κηρύξει τους τελευταίους 20 μήνες αναστολή πληρωμών, που υπερβαίνει τους 20 μήνες. Μόνο για την εξυπηρέτηση μόνο των άμεσων υποχρεώσεων του Ταμείου απαιτούνται 1,6 δισ. ευρώ. Υπολογίζεται ακόμη ότι σε περίπου 18.000 υπαλλήλους του Δημοσίου που συνταξιοδοτήθηκαν δεν έχει καταβληθεί ακόμη το ποσό που δικαιούνται, ενώ εκτιμάται ότι τα επόμενα 10 χρόνια, με βάση τους ρυθμούς που ισχύουν σήμερα, θα συνταξιοδοτηθούν ακόμη 120.000 υπάλληλοι.
Σε σύσκεψη που έγινε πρόσφατα υπό την προεδρία της υπουργού Εργασίας Λ. Κατσέλη με τη συμμετοχή των προέδρων των εργοδοτικών οργανώσεων (ΣΕΒ, ΕΣΕΕ, ΓΣΕΒΕΕ, ΣΕΤΕ) και της ΓΣΕΕ, ο πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ Δημήτρης Ασημακόπουλος, επεσήμανε πως είναι ορατός ο κίνδυνος για τη βιωσιμότητα των ταμείων και το μέλλον των συντάξεων αν φτάσει στο 40% με 45% το ποσοστό των επιχειρήσεων που δεν καταβάλλουν εισφορές (σήμερα είναι περίπου 33%). Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ Γιάννης Παναγόπουλος, σχολιάζοντας την προτροπή της ηγεσίας του υπουργείου για συμμετοχή στη ρύθμιση χρεών, προκειμένου να βελτιωθούν τα έσοδα των ταμείων, έκανε λόγο για «ρύθμιση που γίνεται με το πιστόλι στον κρόταφο των εργαζομένων, με το πιστόλι στον κρόταφο των ασφαλιστικών ταμείων».